آیا استرس می تواند موجب بروز سرطان شود؟

همه ما می دانیم که استرس برای ما خوب نیست. به خصوص نوع خاصی از استرس که اکثر ما روزها، ماه ها و حتی سال ها با آن درگیر هستیم که به آن استرس مزمن روحی گفته می شود. اما این استرس تا چه اندازه بر بدن ما تاثیرگذار است؟ آیا ممکن است تاثیر آن به حدی باشد که خطر ابتلا به بیماری های خاصی مثل سرطان را بالاتر ببرد؟ برای بسیاری از بیماری ها پاسخ مثبت است ولی طبق معمول سرطان پیچیده تر از آن است که بتوانیم به سادگی در مورد آن نظر دهیم.

تاثیرات استرس روحی

برخی اوقات استرس می تواند مفید باشد. ما را سرحال نگه دارد و جلوی تنبلی کردن را بگیرد. اما بیشتر مواقع این استرس ها، زیان آور می شوند. طبق گفته موسسه ملی سرطان (NCI) استرس روحی حالتی است که در آن افراد تحت فشار روانی، جسمی و یا احساسی قرار بگیرند. بر طبق شواهد، افرادی که در زندگی خود به صورت پیوسته استرس بیشتری را تحمل می کنند و یا در دوره هایی استرس شدیدی را تجربه می کنند، بیشتر در خطر ابتلا به بیماری هایی مثل سرطان قرار می گیرند.

اثرات استرس شغلی

گروهی از محققان دانشگاه مونترال کانادا برروی ارتباط استرس شغلی با سرطان مطالعه نوینی انجام داده اند. از شرکت کنندگان، سوالاتی در مورد گذشته شغلی شان پرسیده می شد. جالب این جاست که هر کدام از افراد به طور میانگین چهار شغل را در دوران کاری تجربه کرده اند و برخی از این مشاغل فوق العاده پر استرس بودند. کسانی هم بودند که بیش از ده شغل پراسترس داشته اند!

طبق نتایج این تحقیق ارتباطی قوی بین 5 نوع سرطان و استرس شغلی یافت شد. افرادی که مشاغل پراسترس داشتند، بیشتر دچار سرطان های ریه، کولون، مثانه و رکتوم، معده و لنفوم غیرهوچکین می شدند. شرکت کنندگان نکات قابل توجهی را هم بیان کردند از جمله این که:

پراسترس ترین مشاغل از نظر افراد شرکت کننده در مطالعه:

• آتش نشانی
• مهندسی صنایع
• مهندسی هوافضا
• کارگری مکانیک
• تعمیرکردن خطوط راه آهن و وسایل نقلیه

دلایل اصلی استرس در محل کار از نظر آن ها:

• حجم زیاد کار و کمبود وقت
• سرویس رسانی به مشتری ها
• مشکلات مالی
• عدم امنیت شغلی
• شرایط خطرناک کارگاهی
• نظارت سخت گیرانه بالادستی ها
• تضاد منافع بین افراد
• دشواری در رفت و آمد

نگاهی بر زیست شناسی

استرس چگونه بر فیزیولوژی ما تاثیر می گذارد؟

در حقیقت استرس، برای انسان های ماقبل تاریخ نیازی حیاتی محسوب می شده که به زنده ماندن اجداد ما کمک می کرده. هنگام استرس، ترشح هورمون های اپی نفرین و نوراپی نفرین در بدن افزایش می یابد که ضربان قلب، فشار خون و قند خون ما را افزایش داده و ما را هشیارتر می کنند تا بهتر با خطرات احتمالی روبه‌رو شویم.

مزمن شدن استرس در زندگی مدرن امری معمول است؛ اگر استرس طولانی مدت شود، ما را دچار عوارض گوارشی، نازایی، مشکلات ادراری و ضعف سیستم ایمنی می کند. بله ثابت شده استرس سبب ضعف سیستم ایمنی می شود. تصادفی نیست که سرماخوردگی و آنفلوآنزا هم بیشتر به سراغ افرادی می رود که استرس زیادی را تحمل می کنند.

مرکز ملی سرطان نیز این ادعا را تایید و بیان می کند که استرس با عفونت های ویروسی، سردردها، بی‌خوابی، افسردگی و اضطراب عمومی در ارتباط است. در مورد سرطان باید بیشتر تحقیق و تمرکز کنیم. متخصصان این نکته را یادآوری می کنند که استرس تاثیری چندوجهی بر ابتلا به سرطان دارد. استرس عادات ناسالمی مثل سیگار کشیدن، مصرف الکل و پر خوری را تشدید می کند. همه این عوامل با سرطان در ارتباط اند؛ در نتیجه این اعتقاد وجود دارد که استرس هم تاثیر مستقیم و هم غیر مستقیم بر سلامتی افراد می گذارد.

استرس و بیماری های خونی

یافته ها نشان می دهند که استرس، افسردگی و انزوای اجتماعی می توانند رشد سلول های سرطانی را سریع تر کنند. این ارتباط در مورد سرطان های خونی و لنفوم ها بیشتر مورد توجه است. آزمایش هایی که بر روی موش ها انجام شده ارتباط قوی بین استرس و یکی از شایع ترین سرطان های خونی به نام ALL را تایید می کند. ALL مخفف لوکمی لنفوبلاستیک حاد است. بیشترین آمار لوکمی در میان کودکان و نوجوانان نیز به ALL اختصاص دارد.

تصور می شود اعصاب ویژه ای که به مغز استخوان پیام رسانی می کنند، در سرعت رشد سلول های خونی موثر باشند. شاید در هنگام استرس، این اعصاب به طرزی غیرعادی مغز استخوان را وادار به تولید سلول های جدید کرده و خطر سرطانی شدن آن را افزایش دهند.

زندگی با سرطان و کنار آمدن با اضطراب

مدیریت استرس کار ساده ای نیست؛ به خصوص اگر فرد دچار سرطان باشد، پیچیده تر هم می شود. اگر مبتلا به سرطان هستید، این امید حقیقی را به شما می دهیم: بسیاری از افرادی که مانند شما درگیر سرطان بوده اند، با آموزش های صحیح، عضویت در گروه های اجتماعی، ورزش روزانه، صحبت با مشاورین و حتی تجویز اصولی داروهای ضداضطراب توانسته اند استرس خود را مدیریت کنند.

به گفته موسسه ملی سرطان آمریکا، “کنار آمدن” یعنی اندیشه و رفتارتان را با شرایط جدید زندگی خود وفق دهید. غلبه بر استرس نیازمند این انعطاف پذیری و آسودگی ذهنی است. هرکسی برای مدیریت استرس، روش های خودش را دارد که به شخصیت او بازمی گردد.

چگونه با استرس ناشی از سرطان کنار بیاییم؟

کنار آمدن با استرس های بیماری سرطان مثل یک شغل پاره وقت است. بپذیرید که گاهی باید تغییراتی در زندگی تان بدهید. با این اعتقاد، بهتر شرایط را می پذیرید و برای بهتر شدن آن تلاش می کنید. سرطان مانند سفری طولانی است. هر مرحله از این سفر احساسات خاص خودش را به همراه دارد. برای مثال: مراحل تشخیص، پروسه درمان، پایان درمان و دوره نقاهتی که می دانید سرطان ممکن است عود کند و…

انجمن سرطان شناسی بالینی آمریکا توصیه می کند که هر بیمار، از ابتدای تشخیص سرطان تا انتهای دوره درمان تحت حمایت های مشاوره ای و تشخیص افسردگی باشد. به خصوص در مراخل کلیدی درمان که تغییرات مهمی در زندگی بیماران رخ می دهد.

تشخیص افسردگی در بیماران مبتلا به سرطان و نحوه حمایت از آن ها

تشخیص این که یک بیمار مبتلا به سرطان، دچار افسردگی است یا خیر، آسان نیست. مثلا احساس سربار بودن برای دیگران و عذاب وجدان، احساسی رایج است، به خصوص در مراحلی که به شدت در حال مبارزه با بیماری خود هستید. این همیشه به معنای افسرده بودن نیست؛ اما اگر دائما و بیش از حد خود را محکوم می کنید می تواند نشانه ای از افسردگی باشد. ناامیدی از درمان شدن وقتی شرایط تان سخت می شود و خود را به مرگ نزدیک می بینید، قابل درک است.
اما اگر مدت هاست که هیچ امیدی ندارید به این که بتوانید دوباره با آسودگی زندگی کنید، یا امیدی ندارید که عزیزان تان بعد از دست دادن شما، بتوانند دوباره شادی و زندگی را از سر بگیرند، این ها می تواند نشانه افسردگی باشد.

عده ای از مبتلایان به سرطان می دانند که در نهایت این بیماری سبب پایان زندگی آن ها می شود. برخی هم درمان می شوند و امید دارند که بتوانند زندگی غنی و کاملی داشته باشند. در هرحال تجربه سرطان بسیاری از افراد را برای همیشه تغییر می دهد. شکی نیست که در آینده تاثیرات متقابل ذهن و بدن در زمینه بیماری ها به ویژه سرطان آشکارتر می شود. اما اکنون، بهترین کاری که می توانید انجام دهید مدیریت استرس و ایجاد آرامش است که مطمئنا کیفیت زندگی تان را بالا می برد.