از زمان شیوع ویروس کرونا، یکی از سوالات مهم این بوده که چه افرادی در معرض خطر بیشتری هستند، کدام گروه های سنی آسیب پذیرترند و برای آنها چه میتوان کرد. از آنجایی که این سویه ویروسی جدید و نسبتا ناشناخته است، اطلاعات زیادی در مورد آن نداریم.
مثلاً کرونا همانند سایر عفونتهای ویروسی مثل آنفلوآنزا برای جمعیت های مسن بسیار خطرناک است؛ اما شدت بیماری در کودکان بسیار خفیف گزارش شده و این موضوع تا حدی گیج کننده است. داشتن یک یا چندین عامل زمینهای به این معنا نیست که حتماً به بیماری مبتلا می شوید؛ بلکه نشان میدهد باید بیشتر از خودتان مراقبت کنید. اکنون به گروه هایی که تاکنون در برابر این ویروس آسیبپذیرتر بودهاند می پردازیم.
ویروس کرونا و افراد بالای ۶۵ سال
می توان گفت سن بالا مهمترین عامل آسیب پذیری در برابر ویروس کروناست. احتمال بستری شدن و نیاز به مراقبت های ویژه بیمارستانی نیز برای افراد مسن بسیار زیاد است. چند دلیل برای این پیشامد وجود دارد:
- ضعف سیستم ایمنی: با بالا رفتن سن، سیستم ایمنی به مرور ضعیف می شود و قدرت مقابله با عفونت ها را از دست می دهد.
- التهاب: چون سیستم ایمنی ضعیف تر شده، بدن برای جبران آن، نقاط آلوده به ویروس را شدیدتر ملتهب می کند. این اتفاق در اندامی مثل ریه ها بسیار خطرناک است.
- بیماری های زمینه ای: بیشتر افراد مسن یک یا چند بیماری زمینهای هم دارند؛ مثل بیماری های قلبی، کبدی و یا کلیوی. در اثرابتلا به ویروس کرونا، این بیماریها نیز ممکن است شدید تر شوند.
- ضعف سیستم تنفسی: در سنین بالا، ریه ها ارتجاع و قدرت اولیه خود را از دست می دهند؛ در نتیجه این اشخاص هنگام ابتلا به عفونت های تنفسی، ممکن است مجبور به استفاده از دستگاه تهویه مکانیکی شوند.
بنا بر گفته متخصصان، بهتر است افراد مسن در هنگام شیوع ویروس کرونا، تا حد امکان از منزل خارج نشوند و فاصله ایمن خود را با سایر افراد اجتماع حفظ کنند.
ویروس کرونا و بیماری های مزمن ریوی
از راه های ورود ویروس کرونا به بدن، گیرنده های سیستم تنفسی هستند. این گیرنده ها در سرتاسر نای تا ریه ها وجود دارند. اتصال ویروس به بخش های بالاتر سبب به عفونت تنفسی فوقانی می شود اما اگر ویروس تا کیسه های هوایی ریه پیشروی کند، می تواند فرد را دچار عفونت تنفسی تحتانی کند و به دنبال آن خطر سندرم زجر تنفسی حاد (ARDS) وجود دارد. افراد مبتلا به بیماری های تنفسی زیر بیشتر در خطر چنین عارضه ای قرار دارند:
- آسم
- بیماری انسدادی ریوی مزمن (COPD) شامل برونشیت و آمفیزم
- سیستیک فیبروزیس
- فیبروز ریوی
در مجموع باید گفت هرگونه بیماری ریوی و حتی سیگار کشیدن نیز ممکن است عفونت تنفسی کرونا را تشدید کند. پس این افراد باید بیشتر موارد پیشگیری را رعایت کنند.
ویروس کرونا و بیماران دچار نقص سیستم ایمنی
نقص سیستم ایمنی به صورت بالقوه، افراد را در برابر بیماری ها آسیبپذیر میکند و همین موضوع باعث می شود به عفونت های وخیم تری دچار شوند. در واقع تظاهرات بالینی عفونت، در این افراد شدید تر از افراد عادی است. بیماران زیر، از گروه هایی هستند که باید بیشتر مراقب سلامت خود باشند:
- بیماران مبتلا به HIV
- افراد دریافت کننده عضو
- اشخاص تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی
- بیماران با نقص سیستم ایمنی اولیه به دلیل اختلالات ژنتیکی
شواهد نشان می دهند که مصرف داروهای ضدویروس در افراد دچار HIV، به حفظ عملکرد سیستم ایمنی کمک می کند.
ویروس کرونا و بیماری های قلبی عروقی
به طور ذاتی بیماری های تنفسی با مشکلات قلبی عروقی مرتبط هستند. هنگام ابتلا به عفونت های تنفسی، مقدار اکسیژن دریافتی از ریه ها کاهش می یابد؛ در نتیجه قلب برای جبران این موضوع شدیدتر کار می کند تا اکسیژن رسانی به اندام های حیاتی متوقف نشود.
افراد با سابقه بیماری های قلبی عروقی، در اثر این استرس ممکن است دچار افزایش بحرانی فشار خون، حملات قلبی و یا سکته مغزی شوند. به صورت کلی آمارها نشان داده است که خطر فوت ناشی از کرونا، در بیمارانی با مشکلات قلبی عروقی، تا ۳ برابر بیشتر از سایر افراد است.
ویروس کرونا و دیابت
دیابت هم در نوع ۱ وهم در نوع ۲ اگر به درستی کنترل نشود، میتواند قند خون را تا حد خطرناکی افزایش دهد. ناتوانی در کنترل قند خون یکی از دلایلی است که افراد دیابتی را بیشتر در خطر ابتلا به کرونا قرار می دهد؛ همچنین باعث می شود در صورت ابتلا به ویروس کرونا، بیماری شدیدتری را تجربه کنند.
قند خون بسیار بالا ترکیباتی به نام کتواسیدها را ایجاد می کند. این مواد، در ساخت گلبول های سفید اختلال ایجاد می کنند و بیمار را مستعد ابتلا به عفونت های ویروسی می سازند. اگر به دیابت مبتلا هستید، علاوه بر محافظت از خود درمقابل ویروس، سعی کنید قند خون خود را در سطح استاندارد نگه دارید.
ویروس کرونا و بیماری های کبدی
مشاهدات نشان دادهاند عفونت ناشی از ویروس کرونا می تواند سطح آنزیم های کبدی را افزایش دهد. این افزایش می تواند نشاندهنده تشدید التهاب کبد در بیماری های کبدی مثل هپاتیت باشد. برخی داروهای مورد استفاده علیه ویروس کرونا مثل آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد ویروس و استروئید ها نیز به صورت بالقوه می توانند آسیب های کبدی به همراه داشته باشند. برخی متخصصان نیز بر این باورند که خود عفونت کرونا می تواند فرد را دچار اختلالات کبدی کند. در هر صورت، افراد با سابقه بیماری های کبدی، در گروه افرادی هستند که باید توجه زیادی به پیشگیری از ابتلا به کرونا داشته باشند.
ویروس کرونا و بیماری های مزمن کلیوی
افراد دچار بیماری های کلیوی، به خصوص بیماران تحت دیالیز، ممکن است بیشتر از سایرین دچار عفونت های شدید ناشی از کرونا شوند. در حقیقت، بیماریهای پیشرفته کلیوی، سیستم ایمنی را ضعیف میکنند و در نتیجه قلب و ریه ها در برابر ویروس آسیب پذیرتر خواهند شد. در برخی از بیماران کلیوی، عفونت کرونا سبب نارسایی حاد کلیه شده که عارضه ای بسیار خطرناک است؛ اما با مراقبت های صحیح از این بیماران درصد فوت شدگان این بیماری را می توان تا حد زیادی کاهش داد.
ویروس کرونا و چاقی
اضافه وزن به خودی خود مشکلاتی را در پی دارد که همگی شامل فاکتورهای آسیب پذیری در برابر کرونا هستند؛ بیماری های قلبی، دیابت نوع ۲، کبد چرب و بیماری های کلیوی ازین دسته هستند. همه این عوامل سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار می دهند و حتی می توانند در برابر برخی واکسن ها مثل آنفلوآنزای H1N1 پاسخ منفی دهند. حتی برخی محققان بر این باورند آمار تلفات کرونا در ایتالیا به این خاطر بالاست که جمعیت چاق تری نسبت به سایر کشور ها از جمله چین دارد.
ویروس کرونا و اختلالات عصبی
گرچه این مورد شامل فاکتورهای شاخص محسوب نمی شود، اما باید به خاطر داشت که برخی بیماری های سیستم اعصاب مثل MS، پارکینسون و میاستنی گراویس به خاطر ضعف عضلات تنفسی که ایجاد می کنند، ممکن است خطرناک باشند.
از سوی دیگر بسیاری از داروهای تجویزی در این بیماری ها تضعیف کننده سیستم ایمنی هستند. داروهایی مثل:
- آزاتیوپرین (azathioprine)
- متوتروکسات (methotrexate)
- مایکوفنولا0ت موفتیل (mycophenolate mofetile )
- پردنیزولون (prednisolone)
بیمارانی که این داروها را مصرف می کنند، حتما باید طی پاندمی کرونا خود را در قرنطینه کامل نگه دارند.
جمع بندی
تا وقتی دانش ما درباره این ویروس بیشتر نشود، بهترین راه برای مقابله با آن/ حفاظت افراد جامعه به خصوص افراد آسیب پذیر در برابر آن است.
کاهش تجمع و ارتباط فیزیکی افراد و شستن مداوم دست ها بهترین روش برای جلوگیری از شیوع این بیماری است. حتی اگر جوان هستید و هیچ یک از فاکتورهای گفته شده را ندارید؛ باز هم توجه و مراقبت در پیشگیری از پخش شدن ویروس در جامعه از سوی شما بسیار اهمیت دارد.