کووید ۱۹ در بارداری و شیردهی و نحوه مراقبت از نوزادان

اگر در انتظار به دنیا آمدن نوزاد تان هستید و یا نوزاد تازه متولد شده ای در خانه دارید، احتمالاً سوالات زیادی درباره کروناویروس (کووید ۱۹) در ذهن تان وجود دارد. شرایط به وجود آمده برای همه ما ترسناک است اما مطمئناً اگر باردار باشید و یا والدین یک نوزاد باشید، نگرانی بیشتری خواهید داشت. از این گذشته بطور کلی مادران باردارهمانند نوزادان نسبت به ویروس ها و عفونت ها آسیب پذیرهستند.

یکی از جنبه های دشوار ویروس کرونا این است که این ویروس کاملاً جدید است و هنوز به طور گسترده مورد مطالعه قرار نگرفته و درنتیجه متخصصان اطلاعات زیادی درباره آن ندارند اما در اینجا به بررسی بعضی از نظرات متخصصان درباره کرونا ویروس و تاثیر آن بر بارداری، دوران شیردهی و نوزادان تازه متولد شده می پردازیم.

سازمان های بهداشتی مثل مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها و همچنین سازمان جهانی بهداشت دستورالعمل های به روز شده ای را در مورد کووید ۱۹ در بارداری و شیردهی و نحوه مراقبت از نوزادان ارائه می دهند که می تواند پاسخ بسیاری از سوالهای مطرح شده در این زمینه باشد.

 آیا این احتمال وجود دارد که جنین در دوران بارداری به کرونا ویروس مبتلا شود؟

ممکن است این نگرانی در شما وجود داشته باشد که در صورت مثبت شدن تست کرونای شما، آیا این احتمال وجود دارد که این بیماری را به کودک درون رحم تان منتقل کنید یا خیر. باید بگوییم که اطلاعات محدودی در این زمینه وجود دارد اما کارشناسان و متخصصان در این زمینه خوشبین هستند و اعتقاد دارند که این بیماری به راحتی به کودک درون رحم تان منتقل نخواهد شد و کووید ۱۹ در بارداری اختلالی ایجاد نخواهد نکرد.

با توجه به اطلاعاتی که تاکنون به دست آمده هیچ کدام از نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به کرونا با ابتلا به این بیماری متولد نشده اند. علاوه بر این موضوع تاکنون هیچ ویروسی در مایع آمنیوتیک ( مایع درون رحم) به دست آمده از مادران باردار مبتلا به این بیماری یافت نشده است.

آیا اگر در حال حاضر مبتلا به این بیماری نیستید هم ممکن است کووید 19 بر جنین تاثیر بگذارد؟

حتی ممکن است این نگرانی را داشته باشید آیا ممکن است در صورت ابتلا به این بیماری در دوران بارداری به جنین تان آسیبی وارد شود یا نه. متاسفانه در این زمینه هم اطلاعات محدودی وجود دارد اما بر اساس دو گزارش منتشر شده که یکی از آنها مربوط به سازمان جهانی بهداشت است اعلام شده که تاکنون عارضه ای در نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به این ویروس دیده نشده است. در نتیجه این موضوع می تواند خبر خوبی باشد. اگرچه بر اساس گزارشات به دست آمده از مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، نگرانی هایی در زمینه تولد زودتر از موعد نوزادانی که از مادران مبتلا به کووید ۱۹ وجود دارد هر چند که هنوز مشخص نیست که این زایمان زودرس به طور مستقیم با ابتلا به این ویروس ارتباط دارد یا نه.

اگر در دوران بارداری به کووید ۱۹ مبتلا شدیم چه اتفاقی می افتد؟

به طور کلی زنان باردار، به دلیل کاهش قوای سیستم ایمنی بدن شان، مستعد ابتلا به این بیماری هستند. بر اساس مطالعات انجام شده به طور مثال درباره آنفولانزا، زنان باردار احتمالاً عوارض بیشتری را در ارتباط با ابتلا به بیماری آنفولانزا تجربه می کنند.

متاسفانه اطلاعات اندکی درباره چگونگی روند درمان زنان باردار مبتلا به ویروس کرونا وجود دارد. کارشناسان معتقدند به دلیل نبود اطلاعات کافی در این زمینه و ریسک بالای ابتلا به بیماری های مختلف ویروسی و عفونی در زنان باردار بهتر است تمام جوانب احتیاط درباره این افراد رعایت شود در حقیقت هنوز نمی‌دانیم که آیا زنان باردار شانس بیشتری نسبت به بقیه مردم برای ابتلا به کووید ۱۹ دارند یا نه.

اما بر اساس اطلاعاتی که درباره ویروس های هم خانواده با ویروس کووید ۱۹ و سایر ویروس های مرتبط با عفونت های تنفسی مانند آنفولانزا وجود دارد،  زنان باردار بیشتر از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. در نهایت می توان گفت که بهترین  توصیه ای که مرکز کنترل و پیشگیری در در این زمینه ارائه می دهد این است که صرف نظر از نوع ویروس یا نوع بیماری، زنان باردار همواره باید از خودشان محافظت کنند.

آیا ممکن است شیوع کووید ۱۹ بر برنامه زایمان شما تاثیر بگذارد؟

با توجه به درگیری شدید سیستم های بیمارستانی در اثر شیوع کووید ۱۹ طبیعی است که سوالاتی در این زمینه برای شما به وجود آید. با اینکه به نظر می رسد که تاکنون پروتکل خاصی از سوی سازمان های بهداشتی برای تعیین تعداد همراهان مجاز با مادر در اتاق زایمان منتشر نشده اما بسیاری از بیمارستان ها حضور افراد در اتاق مادران را به یک یا حداکثر دو نفر محدود کردند. متاسفانه بسیاری از بیمارستان ها به علت شرایط پیش آمده، حضور فرزندان و یا دیگر اعضای خانواده را در اتاق مادرممنوع کرده اند. در نتیجه بهتر است اعضای خانواده و نزدیک بانوان باردار به صورت غیر حضوری جویای احوال مادر و فرزند نو رسیده باشند.

آیا کووید ۱۹ از طریق شیر مادر قابل انتقال است؟

اگر شما یک مادر شیرده هستید و یا قصد شیر دادن به کودک خود را دارید احتمالاً یکی از مهمترین سوالات شما درباره این موضوع است که اگر مبتلا به این بیماری هستید آیا احتمال انتقال این بیماری از طریق شیر به فرزندتان وجود دارد یا نه؟ اگرچه تحقیقات بیشتری در این زمینه باید انجام شود اما به نظر می‌رسد که شیر مادر نمی تواند ناقل این ویروس باشد.

شیر مادر باعث حفاظت کودک از بسیاری از بیماری‌ها می‌شود

بر اساس مطالعات بسیار محدودی که درباره زنان مبتلا به کووید ۱۹ و دیگر هم خانواده های این ویروس انجام شده است؛ تشخیص داده شده که این ویروس در شیر مادران مبتلا به این بیماری وجود نداشته است. این موضوع در صورت اثبات می‌تواند خبر بسیار خوبی باشد چراکه شیر مادر کودک را از بسیاری از ویروس ها و دیگر بیماری ها مصون می کند. به همین دلیل همه سازمان های مهم بهداشتی از مادران خواسته اند تا شیر دادن به فرزندشان را به واسطه ی شیوع این بیماری قطع نکنند.

مادرانی که تست کووید ۱۹ برایشان مثبت اعلام شده نیز با رعایت نکات ایمنی معمولا می توانند به شیر دادن به فرزندشان ادامه دهند پس با توجه به موارد گفته شده و پیشنهاد سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری ها، شیر مادر باعث حفاظت کودک از بسیاری از بیماری‌ها می‌شود. در حقیقت در موارد بسیار نادری است که تغذیه با شیر مادر توصیه نمی شود.

آیا در صورت مثبت شدن تست کرونا باز هم می توان به کودک شیر داد؟

اگرچه به نظر می رسد که کووید ۱۹ از طریق شیر به کودک منتقل نمی‌شود اما اگر به عنوان مادر تست کرونای شما مثبت اعلام شده احتمال انتقال ویروس از طریق ذرات تنفسی در حین شیر دادن به فرزندتان وجود دارد در حال حاضر دستورالعمل خاصی برای مادران مبتلا به کرونا که فرزند شیرخوار دارند وجود ندارد و توصیه می شود که همه مادران در این زمینه با پزشک شان مشورت کنند.

بر اساس اطلاعات اعلام شده از سوی سازمان جهانی بهداشت با توجه به نقش موثر شیر مادر در جلوگیری از ابتلای نوزاد به بیماری های مختلف و نقش ناچیز شیر مادر در انتقال دیگر بیماریهای ویروسی تنفسی ، مادران مبتلا به کووید ۱۹ با رعایت یکسری نکات می توانند همچنان به کودک خود شیر بدهند.

نکاتی که باید حین شیردهی به فرزندتان رعایت کنید

با این حال در بخش زیر برخی از اقدامات احتیاطی برای مادران مبتلا به این بیماری برای تغذیه نوزادان با شیر خودشان ذکر شده است:

• مادران در هنگام تغذیه نوزادان حتماً باید از ماسک پزشکی استفاده کنند.
• قبل از شیر دادن به نوزاد حتماً باید دست های خود را شسته و ضدعفونی کنند.

با تمام این اوصاف ممکن است پزشک شما نگرانی زیادی در ارتباط با انتقال این بیماری در حین شیر دادن به کودکتان داشته باشد و به شما پیشنهاد دهد که شیر خود را در شیشه شیر ریخته و در اختیار فردی سالم قرار دهید تا به این نحو فرد دیگری بتواند به کودک تان شیر بدهد و شما تماس مستقیم با کودک نداشته باشید.

اگر از پمپ های دستی یا الکتریکی برای دوشیدن شیرتان استفاده می‌کنید حتماً قبل از استفاده، قطعات پمپ یا باتری و یا هر جز دیگری که در ارتباط با کودک خواهد بود را ضدعفونی کنید علاوه بر آن حتماً دست های خود را شسته و به طور کامل ضدعفونی کنید. برای شیر دادن به نوزاد تان از کسانی بخواهید این کار را انجام دهند که به آنها اطمینان دارید نکات ایمنی لازم را رعایت می‌کنند.

در صورت مثبت شدن تست کرونای مادر آیا کودک باید از وی جدا شود؟

به استثنای شیر دادن به کودک که بعد از مشورت با پزشک و با رعایت کامل نکات ایمنی باید انجام شود. در صورت ابتلای مادر به کویید ۱۹ پس از زایمان، نوزاد باید از مادر جدا شود. در خود بیمارستان هم باید امکاناتی فراهم شود تا مادر و نوزاد موقتا از هم جدا باشند. تصمیم‌گیری درباره زمان اتمام جدایی برعهده پزشک و درمانگر می باشد.

چگونه می توان کودک را ایمن نگه داشت؟

حتی اگر مبتلا به این بیماری نباشید امکان دارد بخواهید تا مراقبت های بیشتری را برای ایمن نگه داشتن کودک تان انجام دهید. در هر حال اکثر ما در دوران شیوع این بیماری دوری اجتماعی و یا فاصله گذاری اجتماعی را تمرین می کنیم. لازم نیست که به تمامی بازدیدکنندگان و یا اطرافیانتان نه بگویید به هر حال خانواده و دوستانتان خواهان دیدار فرزند شما هستند. این موضوع قابل درک است ولی در شرایط حاضر بهتر است این دیدار از طریق گپ های ویدیویی و سایر ارتباطات آنلاین انجام شود. در ادامه اینکه موارد بهداشتی را هم همانند قبل رعایت کرده و ازضد عفونی کردن سطوح غافل نشوید.

در آخر می‌توان گفت که اگر به تازگی به پدر و مادر شده‌اید احتمال قرار گرفتن در چنین شرایطی برایتان سخت و دشوار است و باعث می‌شود تا سوالات و نگرانی های زیادی داشته باشید بهتر است سعی کنید که به صورت مداوم با پزشک خود در ارتباط باشید تا بصورت مداوم راهنمایی های لازم و به روز شده را در مورد کووید ۱۹ در بارداری دریافت کنید.

به یاد داشته باشید که همان قدر که سلامت جسمی شما اهمیت دارد،‌ سلامت روان شما هم مهم است. پس اگر فکر می کنید که نگرانی ها و ترس های تان در مورد بیماری کرونا بسیار زیاد شده و یا در حال تجربه علائم مربوط به افسردگی یا اضطراب پس از زایمان هستید حتماً با پزشک خود تماس بگیرید تا در این باره به شما کمک کند.