اگر اخیرا متوجه سفید شدن چند تار موی خود شده اید، احتمالا شما از دسته زنان و مردان بسیاری خواهید بود که برای پنهان کردن موهای سفید و یا حتی برای ایجاد تنوع در رنگ طبیعی آن از فراورده های شیمیایی رنگ مو استفاده می کنند.
حال استفاده از رنگ مو می تواند صرفا در حد پوشش دادن نقاط سفید شده باشد و یا شامل تکرار منظم رنگ کردن ریشه مو در فواصل سه هفته ای شود.
سوال اینجاست که این فراورده ها تا چه میزان برای انسان خطرناک هستند؟
برخی از پژوهش ها، شیوع بالای برخی سرطان ها را در افرادی مثل آرایشگر ها که به مدت طولانی در معرض مقادیر بالای این مواد شیمیایی هستند، نشان داده است. ابتلا به سرطان ناشی از استفاده رنگ مو های شیمیایی، حتی در افرادی که از این فراورده ها در منزل استفاده می کنند نیز محتمل بوده است.
آیا استفاده از رنگ مو سبب ابتلا به سرطان می شود؟
امروزه فراورده های بسیاری به منظور رنگ کردن مو در بازار های داخلی و جهانی عرضه می شوند که دسته بندی های مختلفی برای آنها مطرح شده است.
- رنگ موهای موقت عموما با شستشو از بین می روند. زیرا جذب رنگ توسط کوتیکول، که همان پوشش خارجی مو است، صورت نمی گیرد و بنابراین شستشو سبب از بین رفتن تاثیر رنگ موهای موقت می شود.
- رنگ موهای نیمه دائم وارد کوتیکول و ریشه مو می شوند، اما پایداری طولانی نداشته و با ۶ تا ۱۰ بار شستشو از بین می روند.
- رنگ مو های دائم همواره از دسته پرطرفدارترین محصولات بوده اند و به همین خاطر بخش بزرگی از بازار فراورده های آرایشی را تشکیل می دهند. بیشترین ماندگاری را در بین انواع نام برده دارند. این ماندگاری از طریق تشکیل مولکول های رنگ و نفوذ آنها به ساقه مو صورت می گیرد.
در حدود سال1970 مطالعات انجام شده بر فراورده های رنگ مو بیان کردند که ترکیبات آروماتیک موجود در این فراورده ها در نمونه های حیوانی سرطان ایجاد کرده اند. طبق مطالعه دیگری، نرخ ابتلا به لنفومای فولیکولار در دسته ای از زنان که از رنگ موهای طیف تیره که دارای میزان بیشتری از ترکیبات آروماتیک بودند استفاده می کردند، افزایش یافت.
در نتیجه این پژوهش ها، در سال 1980 بیشتر تولید کننده های فراورده های رنگ مو، ترکیبات نام برده را از محصولات خود حذف کردند و زین پس، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) و سایر نهاد های وابسته همواره بر خطر احتمالی ابتلا به سرطان ناشی از مصرف فراورده های رنگ مو آگاهی بخشی ها لازم را انجام می دهند.
پس از این دوره مطالعات بر روی میزان سرطان زایی رنگ مو همچنان ادامه یافت اما رابطه مشخص میان نوع رنگ موی مصرف شده بر میزان سرطان زایی یافت نشد. عمده این پژوهش ها بر روی احتمال ابتلای افراد به سرطان هایی همچون کلیه، مغز استخوان، سینه و خون که شامل لوکمی و لنفومای غیر هوچکین می شود را د ربر می گرفت. اما به طور کلی این مورد واضح است که فردی که هر چند هفته یکبار موی خود را رنگ می کند نسبت به فردی که با فاصله چندین ماه از رنگ موی موقت استفاده می کند بسیار بیشتر در معرض ترکیبات شیمیایی قرار می گیرد.
همچنین مطالعه ای گسترده در سال 2003 بر روی 45000 زن و مرد سوئدی و میزان تماس آنها با فراورده های رنگ مو هیچ ارتباط معناداری را میان مصرف رنگ مو و ابتلا به سرطان کلیه را نشان نداد. همچنین طبق مطالعات صورت گرفته، هیچ ارتباطی میان استفاده از رنگ و و ابتلا یه سرطان سینه یافت نشد.
تاثیر رنگ مو بر سلامت دوران بارداری
یکی دیگر از پرسش های مشترک افرادی که چه به صورت مصرف شخصی در منزل و چه در سالن های آرایش با فراورده های رنگ مو در تماس هستند، میزان تاثیری است که این ترکیبات ممکن است بر دوران بارداری و سلامت کودک داشته باشند.
برخی مطالعات بر نمونه های حیوانی نشان داده اند که این ترکیبات در دوز بالا، سبب نقص در نوزاد متولد شده می شود ولی هیچ گزارشی مبنی بر نقص در جنین انسانی یافت نشد که به احتمال زیاد مربوط به این عامل می باشد که رنگ مو به میزان کمی از پوست جذب می شود.
با همه ی این تفاسیر، توصیه متخصصان به مادران باردار این است که در دوران بارداری استفاده از رنگ مو را به حداکثر ۳یا ۴ بار کاهش دهند و به افرادی که در سالن های آرایش با این ترکیبات در تماس هستند، اکیدا توصیه می شود که از دستکش استفاده کنند و تهویه هوای محیط را حتما درنظر بگیرند و بیش از ۳۵ هفته به حضور در آن محیط ادامه ندهند.
چگونه رنگ مو را به گونه ای مصرف کنیم تا آسیب به حداقل برسد؟
FDA به منظور کاهش هرچه بیشتر احتمال ابتلای افراد به سرطان ناشی از مصرف رنگ مو، عمل به توصیه های زیر را ضروری می داند:
- پیش از شروع استفاده از رنگ مو، حتما مطالبی که در بروشور موجود در محصول ذکر شده است، مطالعه شود تا بتوان هرچه بهتر از مشکلاتی همچون آلرژی پوستی و درماتیت جلوگیری کرد.
- هنگام استفاده از رنگ مو، حتما از دستکش استفاده شود.
- رنگ مو را فقط در محدوده زمانی درج شده بر محصول استفاده شود.
- پس از اتمام پروسه استفاده از رنگ، پوست سر به خوبی شسته شود تا نفوذ رنگ مو به آن به حداقل برسد.
- هرگز فراورده های مختلف رنگ مو باهم مخلوط نشود.