برای اکثر افراد درگیر سندرم روده تحریک پذیر (IBS) کنترل علایم بیماری چالش دشواری است. اکنون در کنار درمان های پزشکی و دارویی، می خواهیم با تعدادی از درمان های طبیعی تسکین دهنده IBS آشنا شویم.
فرآورده های گیاهی در قیاس با داروهای شیمیایی، اثرات جانبی بالقوه کمتری دارند. البته ایمنی مصرف درازمدت فرآورده های گیاهی نیز مورد سوال است. شاید به این دلیل که داروهای صنعتی تست های ایمنی و اثربخشی بسیار سخت گیرانه ای را پشت سر می گذارند در حالی که بیشتر داروهای گیاهی هنوز آزمایش های درازمدت دارویی را پشت سر نگذرانده اند. به همین خاطر توصیه می کنیم قبل از مصرف هرگونه داروی گیاهی، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید تا با دیگر داروهای مصرفی شما تداخل نداشته باشد و سبب آسیب به اندام هایی مثل کبد و کلیه ها نشود.
گیاهان بهبود دهنده سلامت گوارشی قابل استفاده در IBS
این گیاهان برای تقویت عملکرد سیستم گوارشی سال هاست مصرف می شوند و اثربخشی آن ها به اثبات رسیده است. صرف نظر از نوع IBS که به آن دچار هستید می توانید از این فرآورده های گیاهی استفاده کنید.
انواع فرم های IBS شامل:
- فرم اسهال غالب
- فرم یبوست غالب
- فرم متناوب
روغن نعناع
روغن نعناع به دلیل تاثیر فوق العاده آن در کاهش دردهای شکمی، تنها داروی گیاهی تایید شده از طرف کالج بیماری های گوارشی آمریکاست. به نظر می رسد اثر ضد درد روغن نعناع، در آرام کردن عضلات گوارشی نهفته باشد. ریلکس کردن این عضلات، انقباضات دردناک گوارشی را رفع کرده و دردهای ناحیه شکمی را تسکین می بخشد.
توجه داشته باشید که مصرف بیش از اندازه روغن نعناع، تاثیرات معکوسی مثل تهوع، استفراغ، اسهال، گیجی و کند شدن ضربان قلب را در پی دارد.
شیره درخت افرا
قرن هاست که بومیان آمریکایی، از شیره درخت افرا به عنوان درمان بسیاری از بیماری های خود استفاده می کنند. شیره افرا به دلیل پوشاندن دیواره دستگاه گوارش و حفاظت از آن، می تواند دردها و علائم گوارشی را کاهش دهد. نکته جالب این جاست که این فرآورده هم در فرم اسهال و هم هنگام بیوست ناشی از IBS کمک کننده است. با حجم دادن به مدفوع تا حدی از اسهال می کاهد و با نرم تر کردن مدفوع یبوست را تسهیل می کند.
عصاره برگ کنگر فرنگی
تحقیقات جدید پیرامون برگ کنگر فرنگی نتایج شگفت انگیزی داشته است. در سال 2016 طی مطالعه ای معلوم شد که این عصاره، انقباضات غیرعادی دستگاه گوارش را در اسهال و یبوست ناشی از IBS تعدیل می کند و به حالت عادی برمی گرداند. این اثرات به دلیل ترکیبات سیناروپیکرین(cynaropicrin) موجود در عصاره برگ کنگرفرنگی است که خاصیت ضداسپاسم دارد.
آلوئه ورا
عصاره آلوئه ورا به عنوان تسکین دهنده دردهای IBS هم اکنون نیز در بازار موجود است. درباره اثربخشی این ماده، نتایج تحقیقات با یکدیگر هم خوانی ندارد و نمی توان با قطعیت نظر داد. در نظر داشته باشید که آلوئه ورا به دلیل خاصیت پایین آورنده قندخون می تواند باعث افت شدید قند در بیماران دیابتی شود که دارو مصرف می کنند. پس این افراد قبل از مصرف آلوئه ورا باید با متخصص خود مشورت کنند.
گیاهانی که در بالا معرفی شدند، همگی تسکین دهنده های عمومی دستگاه گوارش بودند. همچنین برای هر کدام از فرم های ویژه سندرم روده تحریک پذیرنیز، درمان های طبیعی جداگانه ای ارائه شده است.
درمان فرم یبوست ناشی از IBS
داروهای ملین گیاهی زیادی وجود دارند که به رفع یبوست کمک می کنند. مثلا گیاهان تحریک کننده سیستم گوارش مثل سنا و ریواس. این گیاهان دارای فرآورده های آنتراکینونی(antraquinone) هستند و انقباضات روده را تشدید می کنند. به دلیل خطر سمیت و آسیب کبدی، این گیاهان را بیش از هفت روز مصرف نکنید!
درمان فرم اسهال ناشی از IBS
چندین فرآورده گیاهی برای توقف اسهال شناخته شده است.
یکی از بهترین آن ها بابونه است، که به می توان آن را به صورت دم کرده، عصاره و یا کپسول استفاده کرد. اثرات مفید ضد التهابی و ضد اسپاسم گوارشی دارد. البته افرادی که از رژیم غذایی با ترکیبات کربوهیدراتی تخمیرپذیر پایین تبعیت می کنند، نباید از این گیاه استفاده کنند. – رژیم غذایی با کربوهیدرات های تخمیرپذیر پایین، اصطلاحا low FODMAP diet نامیده می شود.
دم کرده برگ گیاهان خانواده تمشک مثل قره قاط، بلوبری و تمشک، التهابات را تسکین می دهد. همچنین این گیاهان، ترشح مایعات به داخل مجرای گوارشی را نیز کمتر می کنند؛ که باعث بهبود علائم گوارشی مثل اسهال می شود.
کنترل علائم سندرم روده تحریک پذیر کار پیچیده ای است! اما با در پیش گرفتن رژیم غذایی و سبک زندگی سالم، کمک گرفتن از متخصصین و استفاده از فرآورده های مفید طبیعی، می توانید IBS خود را بهبود ببخشید و از زندگی لذت ببرید!